Burburka dawladda Soomaaliya waxaa ka bilaabmaysa dagaalka sokeeye oo ka dhacay illaa 1991, marka laga reebo qorsheyaasha sirta ee Siyaad Barre. Kaddib, Soomaaliya waxaa lagu soo daray dowlad federaal ah oo ku soo kordhiyay 2012,
Laakiin dhibaatooyinka siyaasadeed iyo amni oo ku saabsan gobolka ayaa sidoo kale jira. Burburka Soomaaliya waxaa sababay dhibaatooyin badan oo ka dhashay sida dagaalkii sokeeye, dagaalka qabyada ah, dhaqdhaqaaqyo siyaasadeed, iyo waxyaabo kale. Dowladda dhexe ee Soomaaliya waxay dib ugu laabtay 1991, markii ay ka dhalatay dagaalkii sokeeye ee koonfurta Soomaaliya. Dhinaca kale, qabiilada iyo ururada siyaasadeed ee dowladda dhexe waxaa ka dhashay kala duwan dagaal iyo isku day siyaasadeed oo keeni kara dowladnimo iyo xasilooni dhaqaale. Gobolka Waqooyi ee Soomaaliya waxaa ka mid ah gobollada Somaliland iyo Puntland, sidaas darteed waxaa ka jira horumarka iyo xoogga dalkaas. Somaliland waxay xiriir la leedahay kaabayaasha dhaqaalaha iyo siyaasadeed, waxaana loo yaqaanaa inay dib u eegista dowladda dhexe ee Soomaaliya. Puntland ayaa sidoo kale dhowr gobol oo kale ka kooban, waxaa lagu horumarinayo amniga iyo dhaqaalaha, balse waxaa sidoo kale jira dhibaatooyin siyaasadeed oo ay ka mid yihiin khilaafaadka siyaasadeed iyo xasiloonida.
Duqeynta gobollada Waqooyi ee Somaliland iyo Puntland waxaa ka dhashay khilaafaad siyaasadeed iyo dhaqaale oo ka dhashay horumarka dalka iyo maamulka gobolladaas. Somaliland waxay ka taagan tahay inay noqoto dowlad dhaqameed oo madaxbannaanida leh, halka Puntland ay dabeecadda u hayaan horumarka dhaqaale iyo amniga gobollada ay ku xiran yihiin. Haddaba, duqeynta gobollada Waqooyi waxay sii kordhisaa xiriirka dhexe ee siyaasadeed iyo dhaqaale, isla markaana ay ka mid yihiin dhibaatooyinka dalka Soomaaliya.
Duqayntii hargaysa
Duqayntii Hargeysa ee waqooyiga Soomaaliya waxaa ka dambeeyey kaddib markii uu burburku ka bilowday dalka Soomaaliya 1991-kii. Ka dib, dadka reer Somaliland waxay isugu jiraan siyaasiyiin iyo madaxdhaqameed oo ka hadlaya xiriirka dowladda dhexe ee Soomaaliya, balse ay diidan yihiin inay dib ugu noqdaan dalka dhowr sano kaddib. Hargeysa waxay hadda noqonaysaa caasimada xuduudaha laga soo xigtay ee Somaliland, waxaana dhanka dhaqaale ka socda horumar gaar ah oo ku salaysan waxbarashada, adeegyada bulshada, iyo horumarinta tiro koobka ganacsiga.
Soogaliddii esm hargaysa
Waxaan kuu soo galinayaa Soddogga Wararka ee Hargeysa (ESN), oo ah mid ka mid ah warbaahinta ugu horeeya ee Somaliland. ESN wuxuu si dhab ah u soo bandhigtaa wararka caalamiga ah iyo kuwa dalka, oo ku saabsan siyaasad, dhaqaale, bulsho, iyo suugaan. Haddii aad rabto inaad ka heli kartid wararka ugu danbeeya ee ka soo baxa Hargeysa, waxaad booqan kartaa barnaamijka ESN.
Comments
Post a Comment